Naar de content

Overbevolking op het witte doek

Acht oplossingen in films

ER_Creative voor iStock

De wereldbevolking groeit - en daarmee ook de druk op de planeet. Overbevolking is een thema dat in verschillende films voorkomt. Welke oplossingen bedachten de filmmakers?

3 april 2024

Momenteel lopen er meer dan 8,1 miljard mensen rond op aarde. Dat zijn er ongeveer vier keer zo veel als een eeuw geleden: in 1927 waren we nog maar met 2 miljard op onze planeet. De groei komt van twee kanten: de kindersterfte is afgenomen én we worden gemiddeld ook steeds ouder. Het eind van de groei is voorzien rond 2080, als we naar verwachting met z'n tienmiljarden zijn.

Met een grotere wereldbevolking neemt de druk op de planeet toe. Ruimte en natuurlijke grondstoffen voor voedsel en energie moeten over meer mensen verdeeld worden. En ook de vervuiling neemt toe. Theoretisch gezien past het allemaal, maar dat vraagt wel om een verkleining van onze ecologische voetafdruk - de ruimte die iemand nodig heeft voor zijn of haar consumptiepatroon.

Inperken of verkleinen

Een overbevolkte wereld vol voedselschaarste en vervuiling spreekt tot de verbeelding - ook bij filmmakers. Welke oplossingen bedachten zíj voor dit probleem? We zetten er hier acht voor je op een rij, bijna allemaal met een dystopische, post-apocalyptische insteek. De gevonden uitwegen volgen grofweg twee lijnen: het inperken van de bevolkingsgroei (door geboortebeperking of actieve levensbeëindiging) en het verkleinen van de ecologische voetafdruk (met mega-efficiënt voedsel of een verlaagde behoefte). Omdat de films zeker niet allemaal kwalitatief even goed zijn, vermelden we er ook de IMDb-score bij.

Filmklassiekers

Overbevolking en vergrijzing zijn terugkerende thema's in films. Regisseurs kwamen met verschillende oplossingen voor het probleem. In deze slideshow zetten we enkele klassiekers voor je op een rij.

ER_Creative voor iStock

Z.P.G. (1972)

Om verdere bevolkingsgroei te stoppen (Zero Population Growth), worden zwangerschappen verboden. Stellen die toch in verwachting raken, riskeren de doodstraf. Jonge koppels stillen hun kinderwens met de zorg voor een robotbaby. Eén stel neemt daar geen genoegen mee...

Michael Campus (Paramount Pictures), IMDb 5,6

Paramount Pictures

The Ballad of Narayama (1983)

Om plaats te maken voor de jongere generaties, beklimmen ouderen uit een arm Japans dorp op hun zeventigste verjaardag de berg Nara om te sterven. Een fitte 69-jarige vrouw besluit deze traditie (ubasute) te accepteren en bereidt zich voor op haar levenseinde.

Shōhei Imamura (Toei Co. LTD & Umbrella Entertainment), IMDb 7,8

Toei Co. LTD & Umbrella Entertainment

Soylent Green (1973)

Door overbevolking en ecologische verwaarlozing is voedsel schaars en onbetaalbaar geworden. De meeste mensen eten de geur- en smaakloze wafeltjes van Soylent Incorporated. De groene zijn het best, maar... zijn die wel echt van plankton gemaakt?

Richard Fleischer (MGM Studios), IMDb 7,0

MGM Studios

Downsizing (2017)

Kleine mensen verbruiken minder ruimte en grondstoffen, en produceren minder afval. Noorse wetenschappers hebben een methode ontwikkeld om organisch materiaal, waaronder mensen, te verkleinen tot zo'n twaalf centimeter. Een echtpaar uit de lagere middenklasse waagt de stap.

Alexander Payne (Paramount Pictures), IMDb 5,8

Paramount Pictures

Logan's Run (1976)

In de 23e eeuw is de aarde praktisch onbewoonbaar geworden. Een klein deel van de mensheid leeft in luxe in een grote koepel. Om dit in stand te kunnen houden, wordt niemand ouder dan dertig jaar. Elke geboorte betekent een levensbeëindiging. Sommigen vluchten voor dit lot.

Michael Anderson (MGM Studios), IMDb 6,8

Fortress (1992)

In een overbevolkt Amerika mogen stellen maar één kind krijgen. Met hun tweede kind op komst, probeert een echtpaar de grens met Canada over te steken. Als ze worden gepakt, wordt de man veroordeeld tot 31 jaar gevangenisstraf in de Fortress.

Stuart Gordon (Davis Entertainment), IMDb 5,9

Davis Entertainment

What happened to Monday (2017)

Wegens dreigende tekorten in een overbevolkte wereld mogen gezinnen niet meer dan één kind krijgen. Later geboren kinderen worden ingevroren totdat er een oplossing is. Een zevenling weet zich dertig jaar lang toe naar buiten te presenteren als één kind, totdat een van hen verdwijnt.

Tommy Wirkola (SND Films), IMDb 6,8

SND Films

WALL-E (2008)

In heel wat films ontvluchten mensen de inmiddels uitgewoonde aarde, op zoek naar een planeet B. De sympathiekste in deze categorie is misschien wel WALL-E, over een robotje dat alleen op aarde achterblijft om onze troep op te ruimen, zodat wij er ooit weer kunnen terugkeren.

Andrew Stanton (Walt Disney Pictures), IMDb 8,4

Walt Disney Pictures

Heb jij nog andere filmtips met overbevolking als thema? Laat je reactie achter!

ReactiesReageer