Wetenschappers maken zich in toenemende mate zorgen over microplastics. Hoe bezorgd moeten we zijn? En kunnen we onze plastic snijplank nog wel gebruiken?
In de meeste keukenkastjes zijn ze wel te vinden: plastic snijplanken. Toch zijn die al vrij snel aan slijtage onderhevig: door de vele snijbewegingen van keukenmessen vervaagt de oorspronkelijke, vaak felle kleur. Ernst Worrell, hoogleraar energie, grondstoffen en technologische verandering aan de Universiteit Utrecht, vraagt zich daarom hardop af waarom hij zelf nog steeds een plastic snijplank in zijn keuken heeft. Bij het snijden zouden er mogelijk kleine plastics in zijn eten kunnen komen. Het gaat daarbij om microplastics (kleiner dan een halve centimeter) en de nog kleinere nanoplastics (vaak onzichtbaar onder de microscoop).
Er is best reden tot enige bezorgdheid, aldus Worrell. Hij legt uit dat we nu pas leren dat deze plastics stoffen bevatten die de hormoonhuishouding beïnvloeden, kankerverwekkend zijn, en in verband worden gebracht met afgenomen fertiliteit onder mannen. “Daarnaast zijn er allerlei andere mogelijke schadelijke gevolgen, die we nu nog niet goed begrijpen. We zien de verbanden, maar de causaliteit is nog niet goed onderzocht. Ondertussen vinden we de microplastics in de testikels van honden en mannen. De wetenschap maakt zich grote zorgen en daarom lopen nu een aantal grotere projecten.” Ook Ulphard Thoden van Velsen, onderzoeker aan de Wageningen University & Research, gaf eerder aan dat wetenschappers zich daar in toenemende mate zorgen over maken. “Belangrijk zaken kunnen we nog niet goed berekenen, zoals het effect van microplastics, die tot aan de Zuidpool, Noordpool en Himalaya worden gevonden.”
De toon van een nieuwsbericht van de Universiteit Leiden doet de bezorgde burger de moed nog dieper in de schoenen zinken: nanoplastics worden overal in gevonden, van de zee tot ons bloed, zo valt te lezen. Uit het Leidse onderzoek blijkt dat hoge, kunstmatig ingebrachte concentraties nanoplastics in kippenembryo’s kunnen leiden tot misvormingen van hart, ogen en zenuwstelsel. Het nieuwsbericht vermeldt ook dat eerder onderzoek (niet van de Universiteit Leiden) microplastics in verband bracht met hartaanvallen en beroertes. Meiru Wang is onderzoeker bij het Instituut Biologie Leiden en een van de Leidse onderzoekers die de kippenembryo-ontdekking deed. We leggen vijf vragen over microplastics aan haar voor.
